Hemşirelik Bakım Planı Hazırlama ve Tüm Aşamaları
Bakım vermek mesleğimizin en önemli ilkelerinden birisidir. Tedavi sürecinde etkisi azımsanmayacak ölçüde büyüktür. Bakım vermek ve bakım planı hazırlamak aşamalarında ise biz hemşirelere büyük görev düşmektedir.
Bunu eğitim ve öğretim yılları içerisinde akademisyenler tarafından bakım planlarına verilen önemden anlayabilirsiniz. Hemşirelik öğrencileri ve hemşireler çoğu zaman bakım planı hazırlamayı önemsiz ve vakit kaybettiren bir uygulama olarak görebiliyorlar.
Doğru, planlı, düzgün ve önemseyerek hazırlamış olduğunuz hemşirelik bakım planı size ve hastanıza çok şey katacaktır.
Hemşirelik Bakım Planı Hazırlama Rehberi
İlk aşama hastanın temel bilgilerini almak olacaktır.
Hemşirelik bakım planının ilk sayfası hastanın temel bilgilerinin yer aldığı bir tablo halinde olmalıdır. Bu bilgiler şu şekildedir;
- Hasta Adı ve Soyadı: (Gizli bir şekilde belirtilmelidir.) Örn: E.Ö
- Hasta Yaşı / Doğum Yeri ve Tarihi
- Cinsiyet
- Medeni Durum
- Öğrenim Durumu
- Sigara ve Alkol Kullanımı
İkinci aşama hastanın tıbbi bilgileri ve hastalıkları olacaktır.
Temel bilgilerden sonra hastanın tıbbi bilgileri yer almalıdır.
Bu bilgiler şu şekildedir;
- Hastanın Şikayeti
» Hastada nefes daralması, balgam, öksürük ve halsizlik şikayetleri mevcut.
- Hastaneye Geliş Öyküsü
» Nefes darlığı şikayeti ile 10.02.2019 tarihinde ambulans ile acil servisimize getirilmiş ve sonrasında yoğun bakım ünitesine yatışı sağlanmıştır.
- Soygeçmiş
» Anne ve babada hipertansiyon mevcut
- Kronik (mevcut) Hastalıkları
» Hipertansiyon, kronik kalp yetmezliği ve hipertiroid mevcut.
- Geçirdiği Operasyonlar
» Histerektomi, katarakt operasyonu geçirmiş.
Üçüncü aşama ise sistemlerin değerlendirilmesi ve beraberinde hemşirelik tanılarının koyulmasından oluşmaktadır.
Değerlendirilmesi gereken sistemler şu şekildedir;
- Genito-Üriner Sistem
- Kas-İskelet Sistemi
- Fiziksel Aktivite
- Cilt
- Ağız ve Boğaz
- Kalp-Damar Sistemi
- Mide-Bağırsak Sistemi
- Solunum Sistemi
- Reproduktif Sistem
Sistemlerin değerlendirilmesine yönelik olarak sizlerle bir kaç örnek paylaşmak istiyorum.
- Hastanın kas-iskelet sisteminde osteoporoz var buna bağlı kemik ağrısı mevcutsa tanı olarak yorgunluk, fiziksel harekette bozulma ve ağrı gibi hemşirelik tanıları koyabilirsiniz.
- Hastanın değerlendirilmesi aşamasında reproduktif (bayan) sistemde cinsel ilişki sırasında ağrı yaşandığı belirtiliyorsa eğer cinsel fonksiyon bozukluğu ve cinsel yaşamda değişim gibi hemşirelik tanıları koyabilirsiniz.
- Cilt sistemleri değerlendirmesi aşamasında eğer hastanın cildinde şişlik ve yanık mevcutsa deri bütünlüğünde bozulma, cilt ısısı düşükse hipotermi gibi hemşirelik tanıları koyabilirsiniz.
Benzer şekilde diğer sistemleri de değerlendirdikten sonra diğer aşamalara geçebilirsiniz. Sistemlerin değerlendirme kriterleri aşamasında yetersiz kaldığınız olursa yorum atarak soru sorabilirsiniz.
Dördüncü aşama vital (yaşamsal) bulguların kayıt edilmesi ve mevcut laboratuvar verilerinin eklenmesi.
Bakım planının içinde kesinlikle olması gereken veriler şu şekildedir ;
- Vital bulgular (vücut ısısı, nabız, tansiyon, solunum sayısı ve tipi, cilt ve şuur değerlendirmesidir.
Vücut ısısının ne şekilde alındığı belirtilmelidir.
Örn: Oral, rektal, aksiller. Bu değerler ölçüm yapılan yere göre farklılık teşkil etmektedir. Oral yoldan alınan vücut ısısı ile aksillerden alınan vücut ısısı farklı çıkabilir.
- Hastanın nabzı değerlendirilerek türü belirtilmelidir. (Taşikardi, bradikardi, normal, aritmik nabız vs.=)
- Hastanın cildini değerlendirdikten sonra (normal, soluk, nemli, siyanotik, ödemli vs. ) şekilde ifade edebilirsiniz.
- Biyokimya tetkikleri ve kan değerleri, referans aralıkları beraber bir tablo olarak bakım planına eklenmelidir.
- Hemogram, idrar, kültür sonuçları ve diğer yapılan tüm tetkiklere bakım planı içerisinde yer verilmelidir.
Beşinci aşamada ise aldığı-çıkardığı sıvı takibi ile beraber tedavisine yer ayrılmalıdır.
Veriler şu şekilde paylaşılmalıdır ;
- Alınan oral ve parenteral sıvılar
- Çıkarılan sıvılar (kusma, dren, idrar, ng)
Tedavi listesi paylaşımı şu şekilde yapılmalıdır;
- Oral tedavi (ilacın adı, miktarı ve zamanı)
- Paranteral tedavi (ilacın adı, miktarı ve zamanı)
Not: İlaçların hangi sistemlere etkisi olduğunu başlarına veya ayrı bir alana not düşmeyi unutmayın !
Altınca aşama: tanıların önem sırasına göre dizilmesi ve uygun girişimlerle desteklenmesi
Üçüncü aşamada sistemleri değerlendirdikten sonra mevcut ve olası hemşirelik tanılarını belirlemiştik. Şimdi ise yapmamız gereken şey bu tanıları önem sırasına göre dizmek ve uygun girişimlerle desteklemektir.
Kanama riski tanısını, bilgi eksikliği tanısından sonra ki sıraya koyarsanız yanlış bir bakım sırası izlemiş olursunuz.
Tanıların başına mevcut tanı ve olası tanı olarak belirtmeniz ek puan almanızı sağlayacaktır 😉 Misal kanama bir mevcut tanıdır, kanama riski ise olası tanıdır.
Hemşirelik Bakım Planı Formu şu şekilde olmalıdır;
Hemşirelik Tanısı | Neden | Amaç | Girişimler | Değerlendirme
Verdiğimiz tanı üzerinden bu maddelerin nasıl yazılacağı hususunda fikir edinebilirsiniz.
(Olası Tanı) Solunum Sıkıntısı Riski :
Neden: Etkisiz hava yolu temizliğine ve astıma bağlı olarak.
Amaç: Hastada solunum sıkıntısı olmasını engellemek.
Girişimler:
- Yapabildiği sürece hasta öksürük egzersizlerini yapması için desteklenecek.
- Hastaya uygunsa fowler pozisyonu ve semifowler pozisyonu verilecek.
- Gerekirse solunum fizyoterapistinden destek alınacak.
- Hekimle işbirliği yapılarak nemlendirici inhalasyonlarla sekresyonlarının yumuşaması sağlanacak.
Not: Girişimlerin yüklemleri -acak ve -ecek şeklinde olmalıdır!
Değerlendirme:
Doktor istemine bağlı olarak inhaler tedaviye başlandı, gün içinde solunum egzersizleri yaptırılıyor. Olası sorun desteklenmeye devam ediyor.
NOT: İnternet ortamında birçok hemşirelik tanısına ait girişim, amaç ve neden bulunmaktadır. Sizler hemşirelik bakım planı hazırlarken bu girişimlerden sadece kendi hastanıza uygun ve hastaya yönelik olanları seçmeniz gerekmektedir. Unutmayın girişimler ve tanılar her zaman için hastaya özgüdür.
Sizin birebir olarak hastane ortamında ya da hastaya doğrudan uyguladığınız girişimleri Hemşirelik Raporu şeklinde saat ve tarihle beraber bakım planına ekleyebilirsiniz.
Uyarı: Yukarıda yer alan içerikte yazılanlar sadece bilgilendirme amaçlı üretilmiştir. Tedavi edici veya tıbbi bilgi yerine geçmez.